معرفی کاخ الحمرا نگین سرخ اسپانیا
کاخ الحمرا که به نام کاخ سرخگون نیز شناخته می شود، یکی از مشهورترین سازه های اسلامی در جهان محسوب می شود. الحمرا در زبان عربی به معنای قلعه ی سرخ و قرمز می باشد. برای نام کاخ الحمرا افسانه سرایی های فراوانی شده است. برخی می گویند نام الحمرا به خاطر استفاده از آجرهای قرمز در ساخت این قلعه بر روی آن گذاشته شده است. برخی دیگر نیز به نور مشعل ها اشاره می کنند که بر دیواره ی این قلعه می تابد و رنگ آن را قرمز می کند. اگر شما نیز قصد سفر به اسپانیا را دارید، لازم است که به طور اجمالی با این کاخ زیبا آشنا شوید. در ادامه ضمن بررسی تاریخچه ی آن با معماری موقعیت مکانی و داستان های پیرامون آن نیز آشنا خواهیم شد. پس با ما همراه باشید.
تاریخچه کاخ الحمرا
کاخ الحمرا سرگذشت بسیار جالبی دارد و شاید برای شما نیز عجیب باشد که یک سازه اسلامی در اروپا چه می‌کند؟ اما بیایید با تاریخچه ی آن آشنا شویم. اگر به تاریخ جنگ های مسلمانان و مسیحیان نگاه کنیم، همواره بر سر منطقه ی گرانادا یا غراناطا اختلاف وجود داشته است. در برخی سالها این منطقه در تسلط مسلمانان و برخی دیگر در تسلط مسیحیان بوده است. همین مسئله باعث شده است که در محل تلاقی اسلام و مسیحیت، شاهکار معماری اسلامی به وجود بیاید.
با توجه به موقعیت مکانی کاخ الحمرا که در منطقه ای صخره ای و جنگلی که عبور از آن سخت است، قرار گرفته باید بگوییم که در ابتدا این کاخ زیبا یک پایگاه نظامی بوده است. در واقع در ابتدا کاخ هایی که امروزه می توانیم آنها را مشاهده کنیم وجود نداشته اند. در میانه های قرن سیزده میلادی بود که یکی از امیران غراناطا، کاخی با عنوان الحمرا را در همین منطقه برای دربار سلطنتی خود ساخت.
در قرون 13، 14 و 15 میلادی، این کاخ در منطقه ی اندلس بسیار شناخته شده بود. البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که تا قبل از قرن 13 میلادی هیچگونه اثری از کاخ ها وجود ندارد محمد الاحمر کاخ های جدید را با بازسازی بناهای قبلی بنا نهاد. پس از او نیز فرزندش محمد دوم، به این کار پرداخت. پس از آن که این منطقه به دست مسیحیان افتاد، آنها نیز کاخ های مخصوص خود را بنا کردند و این مجموعه را گسترش دادند. کاخ کارلوس پنجم از جمله این موارد می باشد.
کاخ زیبای الحمرا در کدام کشور است؟
همانطور که اشاره شد کاخ الحمرا در شهر زیبای گرانادا کشور اسپانیا ساخته شده است. این کشور به سبب نزدیکی به بلاد مسلمین همواره تحت تاثیر مسلمانان نیز بوده است. به همین جهت می توانیم آثار بسیار زیادی از تمدن های اسلامی را در آن مشاهده کنیم. به علاوه این کشور، یک کشور مسیحی نیز محسوب می شود که برخورد دو فرهنگ متفاوت، آثار جذابی را در این کشور به وجود آورده است.
معماری کاخ الحمرا
کاخ زیبای الحمرا، دارای یکی از منحصر به فرد ترین معماری های جهان اسلام می باشد. این سازه نه تنها در اسلام بلکه در کل جهان نیز، بسیار شگفت انگیز است. به طوری که معماری اسلامی اسپانیا، یکی از سبک های معماری شناخته می شود. این کاخ از 3 بخش کلی تشکیل شده است که در ادامه بیشتر به آنها خواهیم پرداخت. در همه ی بخش های این کاخ، ویژگی های معماری اعراب به چشم می خورد. به عنوان مثال، آب برای بادیه نشینان عرب، مظهر زندگی و نماد قدرت است.
به همین جهت در سراسر این کاخ، فواره‌ها و چشمه‌های آب دیده می شود. به علاوه همه ی ما، معماری اسلامی را با طرح های اسلیمی و شکل های هندسی می شناسیم. این موارد نیز در سراسر کاخ به چشم می خورد. شاید اگر تنها نمای بیرونی کاخ الحمرا را ببینید، با خود بگویید که چه هنری در ساخت آن به کار رفته است؟ اما معماری نفیس و اصیل اسلامی در نمای درونی کاخ استفاده شده است. از جمله این هنرها می توان به موارد زیر اشاره داشت :
- گچبری
- کاشی کاری
- نوشتن کلمات قرآنی با استفاده از خط کوفی
- طاق های اسلامی
- هنر سنگبری اسلامی
فیلم کاخ زیبای الحمرا
پلان کاخ الحمرا
همانطور که گفته شد کاخ از 3 بخش اصلی شاه نشین یا قصر سلطنتی، باغ های پلکانی و دژ ساخته شده است. این بناها در یک زمان به وجود نیامده اند و هر کدام متعلق به بخشی از زمان می باشند. مهم ترین و بزرگترین بخش کاخ زیبای الحمرا، بخش قصر سلطنتی است که خود شامل شبستان، بارگاه و حرمسرا می باشد. شبستان محل پذیرایی از میهمانان، بارگاه، محل جلوس امیران غراناطا و حرمسرا محل زندگی همسران امیران بوده است. در عکس زیر می توانید به طور دقیق تر پلان این کاخ بی نظیر را مشاهده کنید.
دست فاطمه در کاخ زیبای الحمرا
در ابتدا باید با نماد دست فاطمه یا Hand of Fatima آشنا شویم. این نماد که با اسم نماد خمسه نیز شناخته می شود، جهت جلوگیری از چشم زخم استفاده می شود. البته تفاسیر متفاوتی در مورد آن وجود دارد که بررسی آنها از حوصله ی این بحث خارج است. برای کاخ الحمرا 4 دروازه ساخته شده است که بزرگترین آن دروازه ی عدالت محسوب می شود. در بالای این دروازه، می توانیم نماد دست فاطمه که به نظر برخی یک نماد اسلامی است را مشاهده کنیم.
افسانه های مربوط به کاخ الحمرا
افسانه های بسیار زیادی در مورد الحمرا وجود دارد. همانطور که می دانیم فرهنگ اعراب و مسلمانان با افسانه و داستان آمیخته شده است. از جمله افسانه های معروف و مشهور در مورد کاخ می توان به موارد زیر اشاره داشت :
- افسانه آه مور؛ مربوط به آخرین امیر مسلمان غراناطا، بوعبدیل
- افسانه دروازه عدالت؛ اشاره به استحکام و پایداری دروازه
- افسانه ساعت آفتابی؛ اشاره به پیدا کردن زمان با توجه به نوع قرار گرفتن سایه ی اتاق ها
- افسانه سرباز نفرین شده؛ اشاره به داستان یک سرباز نفرین شده برای محافظت از گنج های بوعبدیل
- افسانه اتاق
- افسانه حیاط شیرها؛ مربوط به داستان شاهزاده زائرا
- افسانه کاشی های مکسور؛ اشاره به عدالت طلبی امیران گرانادا
- افسانه صندلی مور
منابع :
بدون دیدگاه